Senat yalpi majlisida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tomonidan Korrupsiyaga qarshi kurashish milliy kengashi majlisida belgilab berilgan ustuvor yo‘nalishlardan kelib chiqadigan vazifalar ko‘rib chiqildi.

So‘nggi yillarda sohaning normativ-huquqiy asoslari shakllantirilgani, institutsional o‘zgarishlar amalga oshirilgani, korrupsiyaning oldini olishga qaratilgan qator amaliy choralar ko‘rilgani ta’kidlab o‘tildi.

Shu bilan birga, ushbu sohada qator kamchiliklar ham mavjudligi qayd etildi. Qurilishga ruxsat berish, binoni topshirishda yong‘in xavfsizligi bo‘yicha byurokratiya va qonun buzilishi holatlari, huquqni muhofaza qiluvchi organlar asosan korrupsiyani aniqlash va jazolash bilan shug‘ullanib, korrupsiyaviy omillarning oldini olishga, preventiv choralarni ko‘rishga e’tibor qaratilmagani shular jumlasidandir.

Shuningdek, korrupsiyaga qarshi kurashish hamda uning oldini olishda davlat organlari va tashkilotlaridagi korrupsiyaga qarshi ichki nazorat (komplayens nazorat) bo‘linmalarining o‘rni va mas’uliyati sezilmayapti.

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan sohaga oid xorijiy davlatlar tajribasi o‘rganilmagan, sohani rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilmagan.

Sog‘liqni saqlash, bandlik, bank sohalarida korrupsiyaviy holatlar yuqori. Sog‘liqni saqlash sohasida – 527, bandlik bo‘yicha – 447, banklarda – 434 korrupsiyaviy holat qayd etilgan.

Byudjetdan eng ko‘p mablag‘ oladigan vazirliklardagi korrupsiyaviy omillar aniqlanmagan, o‘rganilmagan hamda tahlil qilinmagan.

Tumanlarda, mahallalarda infratuzilmaga ulanish, litsenziya olish, imtiyozli kredit ajratish, ishga qabul qilish, malaka oshirish kabi maishiy korrupsiyaviy holatlar ko‘paygan.

Tergovchi, prokuror va sudyalar qo‘lidagi ish bo‘yicha faqatgina idoralarga taqdimnoma va xususiy ajrim kiritish bilan cheklanmoqda. Korrupsiyaga qarshi kurashish hududiy kengashlarining faoliyati talabga javob bermaydi, ular mahallalar bilan o‘zaro hamkorlik qilmagan.

Davlat xizmatlari bo‘yicha davlat idoralari va aholi o‘rtasidagi munosabatlarni baholaydigan tizim yo‘lga qo‘yilmagan. Prokuror, ichki ishlar va soliq organlari rahbarlarining korrupsiyaning oldini olish borasidagi faoliyati talabga javob bermaydi.

Senatorlar bu kabi kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan manfaatdor vazirlik va idoralar bilan hamkorlikda korrupsiyaga qarshi kurashishning qonunchilik asoslarini takomillashtirish, jinoyatchilikning oldini olish bo‘yicha hududlar (mahallalar)dagi ishlar samaradorligini oshirish zarurligiga e’tibor qaratdi.

Jumladan, joylardagi maishiy korrupsiyaga barham berish, jinoyat sodir etgan shaxslar bilan individual ishlash tizimini yo‘lga qo‘yish, aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish bilan bog‘liq keng qamrovli chora-tadbirlarni amalga oshirish hamda Korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha hududiy kengashlar faoliyatini tubdan yaxshilash lozim.

Muhokama yakunida jinoyatchilikka qarshi kurashish va korrupsiyaning oldini olish borasida amalga oshiriladigan ustuvor vazifalar yuzasidan Senatning qarori qabul qilindi.

N.Abduraimova,

N.Haydarov (surat), O‘zA