Janubiy Koreya parlamenti dars vaqtida mobil telefon va smart qurilmalardan foydalanishni taqiqlovchi qonun qabul qildi. Bu tartib 2026 yil martidan kuchga kiradi va mamlakat bo‘ylab barcha maktablarda amal qiladi. Yangi amaliyotdan ko‘zlangan maqsad yoshlar orasida keng tarqalgan “online” qaramlikni kamaytirish. Zero, tadqiqotlar telefondan ortiqcha foydalanish o‘qish, aqliy rivojlanish, ijtimoiy hayotga moslashishga salbiy ta’sir etayotganini ko‘rsatmoqda.

Deputatlar, ota-onalar va ko‘plab o‘qituvchilar o‘g‘il-qizlarning darsga e’tiborini oshirish, do‘stlik, ijodiy faoliyat kabi qadriyatlarni tiklash zarurligini ta’kidlamoqda. Parlamentda, ovoz berish chog‘ida mazkur qonun ko‘pchilik ovoz bilan qabul qilindi. Hukumat ma’lumotiga ko‘ra, aholining qariyb chorak qismi telefondan ortiqcha foydalanadi, yoshlar orasida esa bu ko‘rsatkich 43 foizga yetgan. Shunga qaramay, taqiq turli munozaralarga ham sabab bo‘lmoqda. Tabiiyki, ota-onalar bolalari vaqtini ijtimoiy tarmoqqa emas, o‘qish va hayotiy tajribani o‘zlashtirishga sarflashini xohlaydi. O‘quvchilar esa taqiq muammoni hal etmasligini aytib, aksincha telefondan oqilona foydalanish madaniyatini shakllantirish muhimligini uqtirmoqda.

Ushbu rasmiy intizom qoidasi dars vaqtida telefondan foydalanishni to‘liq taqiqlaydi, lekin nogironlar uchun maxsus qurilmaga ruxsat etilib, favqulodda vaziyat yoki ta’lim maqsadida foydalanishga yo‘l qo‘yiladi.

O‘qituvchilar orasida ham turlicha fikr bor: ba’zilar cheklov dars jarayonida tartibni tiklashga yordam beradi, desa, boshqalar bu shaxsiy huquqni cheklash ekanini ta’kidlamoqda.

Janubiy Koreya ayni qarorga kelgan ilk davlat emas – Fransiya, Finlyandiya, Italiya va Xitoy ham maktabda telefondan foydalanishni cheklagan. Faqat Seul masalani qonun darajasiga olib chiqqani bilan farqlanadi. Shu bilan birga natija qanday bo‘lishi haqidagi bahs davom etyapti: buni kimdir o‘quvchilar uchun foydali qadam, desa, boshqalar muammo ildizi mamlakat ta’lim tizimi haddan tashqari raqobatbardoshligi, o‘quvchilar ruhiy bosim ostida ekani bilan bog‘lamoqda.

Musulmon Ziyo, O‘zA