Ўзбекистон Республикаси БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича Кенгашининг механизмларидан ҳисобланган махсус йўналишлар бўйича турли хил Ишчи гуруҳ йиғилишларида қатнашиб келади ҳамда улар томонидан мурожаатларга жавоб бериб келади.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши Ривожланиш масалалари бўйича Ишчи гуруҳи

БМТ Инсон ҳуқуқлари кенгаши Ривожланиш масалалари бўйича Ишчи гуруҳи Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссия томонидан (1998/72-сонли қарор) таъсис этилган бўлиб у қуйидаги вазифаларни амалга оширади:

1) ривожланиш ҳуқуқини рағбатлантириш ва амалга оширилишини доимий мониторинг қилиб бориш;

2) давлатлар, Бирлашган Миллатлар ташкилоти муассасалари ва бошқа ташкилотлар томонидан уларнинг фаолияти ва ривожланиш ҳуқуқи ўртасидаги муносабатлар борасида тақдим этилган маълумотларни ўрганиб бориш;

3) Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссияга унинг фаолияти тўғрисида сессия ҳисоботини, шу жумладан, ривожланиш ҳуқуқини амалга ошириш бўйича Олий Комиссар тавсияларини тақдим этиш;

4) ривожланиш ҳуқуқини амалга оширишга кўмаклашиш мақсадида манфаатдор мамлакатларнинг илтимосига биноан мумкин бўлган техник ёрдам дастурларини таклиф қилиш.

2021-йилнинг 22 – 26 ноябр кунлари Женева шаҳрида БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши Ривожланиш масалалари бўйича Ишчи гуруҳининг навбатдаги 22-чи йиғилиши бўлиб ўтди ҳамда мазкур сессияда Ўзбекистон Республикаси Доимий делегация вакиллари иштирок этдилар.

Йиғилиш мақсади глобал миқёсда ривожланиш ҳуқуқини амалга оширилишида эришилаётган ютуқларни ўрганиш ҳамда ушбу соҳага оид конвенсия лойиҳасини кўриб чиқишдан иборат эди.

Сессия арафасида Ўзбекистоннинг Женева шаҳридаги БМТ бўлинмаси ва бошқа халқаро ташкилотлардаги доимий вакили БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши раисининг ўринбосари лавозимга сайланди. Натижада Ўзбекистон ўз тарихида илк бор БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши бюроси фаолиятида иштирок этиш ваколатига эга бўлди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашининг мажбурий ёки беихтиёр равишда йўқолганлар бўйича Ишчи гуруҳи

Ишчи гуруҳнинг асосий вазифаларидан бири ҳисоботларга кўра йўқолган инсонларнинг тақдири ва қаерда эканлигини аниқлашда уларнинг қариндошларига ёрдам беришдан иборатдир. Ушбу гуманитар ёрдамда ишчи гуруҳ зўравонлик билан йўқолиб бораётган қурбонлар ва бошқа манбалар билан йўқолиб бораётган ҳолатлар ва манфаатдор давлатлар ўртасидаги алоқа канали вазифасини ўтайди.
Шу мақсадда ишчи гуруҳ:

1) йўқолган шахсларнинг қариндошлари ёки уларнинг манфаатларини ифодаловчи инсон ҳуқуқлари ташкилотлари томонидан берилган мажбурий йўқолиши ҳақидаги хабарларни қабул қилади, кўриб чиқади ва давлатларга юборади;

2) давлатлардан тергов ўтказиш ва ишчи гуруҳни натижалар ҳақида хабардор қилишни сўрайди;

3) ушбу маълумот сўровларининг ҳолатини вақти-вақти билан текширади;

4) барча шахсларни мажбурий йўқолиб қолишдан ҳимоя қилиш тўғрисидаги декларацияни амалга ошириш учун тўсиқларни бартараф этишда давлатларга ёрдам бериш орқали профилактик рол ўйнайди. Ушбу функцияни мамлакатларга ташриф буюриш ва сўров бўйича маслаҳат хизматларини кўрсатиш орқали амалга оширади.

Ишчи гуруҳ мувозанатли географик вакиллик принсипи асосида тайинланган бешта мустақил экспертни ўз ичига олади. Улар шахсий ҳолатлар бўйича қўшма текширувлар олиб борадилар, шунингдек, ҳисобот берадилар ва гуруҳ мандатини бажариш доирасида фикрларни қабул қиладилар. Ишчи гуруҳ учрашувлари Женевада йилига уч марта ўтказилади.

2022-йилнинг 2-февралида Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий маркази томонидан Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашининг мажбурий ёки беихтиёр равишда йўқолганлар бўйича Ишчи гуруҳининг “Шахсларни мажбуран йўқолиб кетишдан ҳимоя қилиш тўғрисидаги Декларация”нинг 30 йиллигига бағишланган махсус ташаббуси доирасида йўллаган саволномасига Ўзбекистон ҳукумати номидан тайёрланган жавоблар юборилди.