2025 йилда бутун дунё ҳамжамияти Пекин декларацияси ва Ҳаракатлар платформаси қабул қилинганининг 30 йиллигини кенг нишонламоқда. Ушбу тарихий ҳужжат 1995-йил сентябр ойида Пекинда бўлиб ўтган Аёллар ҳолати бўйича Тўртинчи Жаҳон конференциясида 189 давлат томонидан қабул қилинган бўлиб, у аёллар ҳуқуқларини таъминлаш, гендер тенглигини ривожлантириш ҳамда БМТ Барқарор ривожланиш мақсадларини илгари суришда муҳим ўрин тутади.

БМТнинг “Аёллар” ташкилоти бош қароргоҳи томонидан давлатларга юборилган расмий мурожаатда, Пекин+30 дастури (яъни Пекин декларацияси ва Ҳаракатлар платформаси қабул қилинганининг 30 йиллигини нишонлаш доирасида) миллий ихтиёрий мажбуриятларни белгилаш таклифи илгари сурилган.

Ихтиёрий мажбуриятлар – бу давлатларнинг ўз ташаббуси билан қабул қиладиган сиёсий ваъдалари бўлиб, улар ҳуқуқий мажбурий кучга эга эмас. Шу билан бирга, аёллар ҳуқуқларини таъминлаш, гендер тенглигини ривожлантириш, таълим ва соғлиқни сақлаш имкониятларини кенгайтириш, қарор қабул қилиш жараёнларида аёлларнинг тенг иштирокини таъминлаш ҳамда иқлим адолатини илгари суриш каби устувор йўналишларда амалий қадамлар ташлашга тайёрликни ифодалайди.

Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Миллий маркази барча давлат органларига мурожаат қилиб, Пекин+30 дастурида белгиланган олтита устувор йўналишдан бир ёки иккитаси бўйича чора-тадбирлар механизмини ишлаб чиқиш ҳамда тегишли таклифларни тақдим этишни сўради.

Пекин+30 дастурининг устувор йўналишлари:

1. Рақамли инқилоб – рақамли гендер тафовутини камайтириш, аёлларнинг технология ва инновациялардан тенг фойдаланишини таъминлаш.
2. Қашшоқликдан озодлик – ижтимоий ҳимоя, таълим, соғлиқни сақлаш ва яшил иш ўринлари орқали аёллар қашшоқлигини камайтириш.
3. Нол даражали зўравонлик – аёлларга қарши зўравонликни тугатиш бўйича қонунчилик ва миллий ҳаракат режалари орқали самарали чоралар кўриш.
4. Тўлиқ ва тенг қарор қабул қилиш ҳуқуқи – давлат бошқаруви ва жамоат ҳаётининг барча даражаларида аёлларнинг тенг вакиллиги ва иштирокини таъминлаш.
5. Тинчлик ва хавфсизлик – аёллар, тинчлик ва хавфсизлик кун тартибини амалга ошириш, маҳаллий аёллар ташкилотларини қўллаб-қувватлаш.
6. Иқлим адолати – аёллар, айниқса қишлоқ ва тубжой жамоалардан бўлган хотин-қизларнинг экологик барқарорлик ва яшил иқтисодиёт жараёнларида фаол иштирокини таъминлаш.

Ушбу устувор йўналишлар бўйича иловада келтирилган шаклга мувофиқ таклифларингизни беришингиз мумкин.

Мазкур таклифлар 2025 йил 1-сентябрга қадар Миллий марказнинг info@nhrc.uz электрон почта манзилига юборилиши лозим.